webFuuta
Pular Ajamiyya

El Hadj Tierno Abdurahmani Bah

Ƴeewirde Fuuta

Fuuta Hettii Ɓuttu

Allaahu ko Gooto alaa mo rewen
Si wanaa On Yenɗuɗo jon goodal

O nulii Koohoojo Muhammadu men
(yo O juulu O hisna e jon tefugol)

Miɗo faala haalude seeɗa e piiji
ko feƴƴi e duuɓi nga'al harewal.

Miɗo haaloya men fii Fuuta sifoo
neemaaji ɗi Fuuta dañirta ɓural.

Sabu ɗun hino laatoo waaju
mo waajitorii, o yiay nafa ngoo yimugol.

Sawtaaɗo si jangii ɗii, sawteende
iway mo, o sakkitoroo jalugol.

Kala jon haɠɠil tawnooɗo e ndee
hare, seedii tampere ngol haɓugol

Si o taski no ɗun fow feyyghiri non,
O taway Allaahu ko Jon bawgal.

Itler “deklaarii” ndee hare mun
tawi yimɓe no nyaaƴa e nder beldal.

Kala on wonnooɗo e haaju mu'un
tertii ɗun wonti e fii haɓugol.

Itler heli sappo e jowi raayaaji,
o harni ɓe hoyre e tampinegol

Amerik e FAransi e Engele en e
Risii, Shinuwaa woni jon polgal

Dhi'i leƴƴi nde hawtitunoo ɗi daɗi

Miijii fii poore e yangi mu'un
bonnii enɗan, bonnii dewgal.

Jon nagge, nge soodee, seeɗa mu'un
wona poore, ko lutti waɗee kafuwal!

Hare poore siwaa, hara huunde alaa,
o tiwee, o piyee, o waɗee ɓoggol!

Kala on mo ƴawaaki poore mu'un,
gasataa ga o juula e tumbondiral.

Si no woodi ɓadiiɗo mo jon jawkal
on karhee sottude ngel musigel.

Dhun ɗooɗe ko seeɗa sifii mi ɗo'o
si mi hal fow, wontay gaccondiral.

Maa miijitoɗaa fii Kaakulimaa,
ɗon non ko jahannama jon jangol.

Si a yii ɓen iwtuɓe Kaakulimaa
ko ɓe jon horagol, ko ɓe jon laƴugol.

Yoga maɓɓe no hewtiri galle mu'un,
ko kisan tawetee no e fii maygol.

Maa miijitoɗaa Senegaali
ko karhetenoo forsee fii maayoygol.

Surgaajo si haalane ngurdan mun
Senegaali, a yurmete ngel musigel.

Jon jawkal windee fii o ittu
o yiltoo yaadu e ngal giital.

Ɓe maraa ɓen windee, ɓen karhee;
faalaaɗo salaade waɗee ɓoggol.

Tawa feere alaa no o ronkira yaade;
o ɗaɓɓoya njooɓa o nanga ɗatal.

Si ko lanɗo suɓee nayo tiiduɓe maa
ɗun njeetato rondoo ngal langal.

Ɓen ɗon tawdaaka e ɓen rondiiɓe
“maker” baataajo nga'al langal.

Si ɓe hewtii ɓen rondii ɓe mo ɓoo sa mo,
barda mo haa ɓatto ɗoyngol!

Yo musiɓɓe ko seeɗa sifii mi ɗo'o
si mi hal fow wontay gaccondiral!

Oo ɓuttu mo hedɗen yetten Alla
ko ɗun si O duumoo haa to daral.

Sabu Allaa wi'iino ka Deftere Mun.
reenaade e bonde e wattitegol

“Si tawii on yettii dokkal An,
miɗo ɓeyda mi yanñana on dokkal.”

“Si tawii on dullii, andee dey
kisa lette no satti ka Jon bawgal!”

Si a yii laamaaɗo no jooɗoo galle
mu'un iwi fuɗugol haa to mutal,

Aranaali mo ɗon mbatulaajo wi'oowo
ko ngal kuugal e ko ngal kafuwal,

A taway ɗon Fuuta Jaloo ɓuttii
si ɗa andi ko feƴƴi ga nder harewal!

Fuutanke si haɓɓii ɓoggii mu'un
dimborɗi ga tande e ley ɗowkal,

Ñallii ɗon jangude kaamilu mun,
ñamii ɗon hay si ko bantarawal,

Naadii na'i mun tuma hiiri, haray
timmii weltaare ga Jon remugol.

Ndar mawɗo mo Fuuta no fokkiti
yaadu ga enɗan mun fii juurondiral;

Dolokal mun leppi e deftere mun
faleteende e tuggorgal ɓalewal.

Si ko jon gandal, alluuje falaaɗe
e defte waɗaaɗe e nder sasawal.

Fuutanke si eggii leydi mu'un
wota lando ko tampere eggini ngel!

Neemaaji ɗi Fuuta Jaloo rokkaa,
andaa ɗin moftortaa limugol

Si a taski ka Diina ko ɗon tawataa
fuutanke no hittini fii rewugol.

A yiay waliyaaɓe ɓe darja mu'un
ɗuuɗaa sugu mun lollirde dewal.

Ɓe alaa haajuuji ka leydi tanaa
rewgol Allaahu Siforɗo kamal.

Si a taski ka leydi ko ɗon tawataa
neemaaji ɗi moftortaa limugol.

Dhii canɗi ilooji e jurɗe mu'un
e hawaaji mu'un jon nootitagol

Die majji no ɓuuɓi wayta gilaasi
no laaɓi no dakmani jon yarugol.

Pete majji no newɗiri wayta siman
woni ndungu e ceeɗu alaa taƴugol.

Dhe'e leɗɗe rimooje e dimɗe mu'un
welnaaɗe ɗe moftortaa limugol.

Ndar Fuuta e kawle ko ɗon tawataa
wano Fuuta alaa e labeede laral!

Maa tello ga toowiti haa daroɗaa
ornaa ɗon ndarɗe ɗe jon yiugol.

A yi'ay ɗon piiji labaaɗi yi'aa
ŋari ayɗe e pelle ɗe jon tabital.

Yo musiɓɓe yiɗen ndii leydi me'en
ndi alaa sugu mun e labeede laral!

Yiɗugol ndii leydi ko wallitagol
kala tampuɗo ballal jon nafugol.

Yiɗugol ndii leydi ko huuwude kuuɗe
ɗe andi nafay kala jon hoɗugol.

Yiɗugol ndii leydi ko findingol
ɗaaniiɓe ɓe seeda e ngol ɗoygol.

Yiɗugol ndii leydi ko wallude ɓiɓɓe
heɓaaɓe e mayri ka fii gandal.

Yiɗugol ndii leydi ko darnitagol
juulirɗe labaaɗe daɗooje cumal.

Yiɗugol ndii leydi ko wallitagol
ka'a Diina no wontira jon daragol.

Ko onon yo musiɓɓe si ɗon faala
hettaade e rimɗude hetta ɓural

Jangee jannon jibinaaɓe mo'on
ne'iron ɓe farilla e sunna dewal.

Jannee Qur'aana geɗalɓe mo'on
wallon no ɓe andira kuuɗe dewal.

Jannee ɓe faransi ko ɗun si ɓe anda
ko honno ɓe nawrata huuwondiral.

Wota aaden aamu “depansude” jawdi
mu'un fow fii yo o jannu geɗal.

Mono faala ɓurnude ɓidɗo mu'un
yo o moƴƴin needi a andinegol.

Ko mo jangii tun si o faamondiree,
Ko mo jangii tun si o feewa ɗatal.

Ndii leydi me'en ɓurtay finugol
tuma janguɓe ɗuuɗi, ndi hetta ɓural.

Awokaaɓe e enseniyerɓe mu'un
medesenɓe e enstititerɓe kamal,

Sugu ɓee ko si ɗuuɗii leydi me'en
si ndi jonnee dawla ndi hetta ɓural.

Miɗo dartoo ɗoo sabu junnude haala
no haaɓina ronkina jon heɗagol.

Mi toroo Jooman yo O yaafano en
faatiiɓe me'en ardiiɓe ɓural.

Mi toroo Jooman yo O jonnitu en
ndii Leydi, O ɓeydana en pottal.

Mi toroo Jooman yo O juulu O hisna
e Ɓurɗo tageefo mo jon tefugol.

Labe, nyande 1 Maarasi 1946